مقدمه
در دهه های اخیر، شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره انسان‌ها تبدیل شده‌اند. این پلتفرم‌ها نه تنها به‌عنوان ابزارهای ارتباطی بلکه به‌عنوان بسترهایی برای تبلیغات، کسب و کار، و ارتباطات اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با پیشرفت تکنولوژی و تغییر نیازهای کاربران، پلتفرم‌های جدید شبکه‌های اجتماعی به‌وجود آمده‌اند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به معرفی و بررسی پلتفرم‌های نوظهور شبکه‌های اجتماعی، کاربردها و مقایسه آنها، و مزایای فعالیت در هرکدام خواهیم پرداخت.
تعریف شبکه اجتماعی
شبکه اجتماعی به پلتفرم‌های آنلاین یا مجازی گفته می‌شود که افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و جوامع مختلف را به هم متصل میکند و به آنها امکان می‌دهد تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، محتوا به اشتراک بگذارند، و تعاملات اجتماعی داشته باشند. این پلتفرم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا پروفایل‌های شخصی ایجاد کنند، به اشتراک‌گذاری محتوای مختلف (مانند متن، عکس، ویدیو و لینک‌ها) بپردازند، و در بحث‌ها، گروه‌ها یا انجمن‌ها شرکت کنند.
شبکه های اجتماعی خارجی جدید
کلاب‌هاوس (Clubhouse)
کلاب‌هاوس یک شبکه اجتماعی مبتنی بر صدا است که به کاربران اجازه می‌دهد تا در اتاق‌های گفتگو به‌صورت زنده با همدیگر صحبت کنند. این پلتفرم در سال ۲۰۲۰ معرفی شد و به‌سرعت محبوبیت زیادی کسب کرد.
کاربردها:
- ارتباط اجتماعی و شبکه سازی
- آموزش و یادگیری در اتاق های گفت و گو
- فضای گفتگو برای مباحث مهم اجتماعی
- برگزاری رویدادها و کنفرانس های مجازی
کاربرد برای مشاغل:
- بازاریابی و برندسازی
- شبکه سازی حرفه ای
- بستری برای آموزش کارکنان و مشتریان
- مشارکت در بحث های صنعتی و اقتصادی
- برگزاری رویدادهای مجازی با مخاطبان خارجی
معایب:
- محدودیت دسترسی برای کاربران ایرانی
- عدم کنترل بر اتاق های گفتکو توسط مدیر
- فقط مدیر اتاق میتواند ضبط بکند و بقیه نمیتونن
BeReal
BeReal یکی دیگر از پلتفرم‌های اجتماعی است که در سال ۲۰۲۰ تأسیس شد و با هدف ارائه تجربه‌ای واقعی‌تر و کمتر فیلتر شده از زندگی کاربران وارد بازار شد. این پلتفرم به کاربران در یک زمان تصادفی هر روز اطلاع می‌دهد که باید بدون فیلتر و ویرایش، یک عکس از لحظه‌ای که در آن قرار دارند را به اشتراک بگذارند. BeReal به کاربران اجازه نمی‌دهد که عکس‌ها را ویرایش کنند، که باعث می‌شود محتوا واقعی‌تر و غیرمجلسی‌تر به نظر برسد.
کاربردها:
- به اشتراک گذاری لحظات واقعی
- افزایش تعاملات صمیمی
- کاهش استرس ناشی از ظاهرسازی و رقابت در زیباسازی
کاربرد برای مشاغل:
- رویدادها و کمپین ها
- جذب مشتریان جوان تر
- تعامل نزدیک با مخاطبان
معایب:
- دسترسی جهانی ندارد و تمرکز بر شبکه سازی دوستان صمیمی هست
- ارسال روزانه اعلان برای تولید محتوا
- هیچ گونه ابزاری برای ویرایش تصاویر و بهبود کیفیت تصاویر ندارد
- پلتفرم یک زمان تعیین میکند برای تولید محتوا
Lemon8
Lemon8 یک پلتفرم اجتماعی دیگر است که در سال ۲۰۲۰ توسط شرکت ByteDance (مالک تیک‌تاک) معرفی شد. این پلتفرم بیشتر به اشتراک‌گذاری محتواهای الهام‌بخش و مرتبط با سبک زندگی، فشن، زیبایی و تناسب اندام تمرکز دارد. کاربران در Lemon8 می‌توانند محتوای خود را به شکل بصری و با استفاده از ابزارهای متنوع ویرایش کنند و از این طریق الهام‌بخش دیگران باشند. Lemon8 شباهت زیادی به اینستاگرام دارد اما بر الهام‌گیری و یادگیری از طریق محتوای کاربردی تمرکز کرده است.
کاربردها:
- اشتراک گذاری محتواهای تصویری و الهام بخش
- ابزارهای ویرایش و تولید محتواهای حرفه ای
- ایجاد انجمن ها و گروه های علاقه مند
- الهام گیری و یادگیری از دیگران
کاربرد برای مشاغل:
- برندسازی و هویت بخشی بصری
- تبلیغات هدفمند
- تعامل با مشتریان
- ایجاد کمپین های تولید محتوای کاربران
معایب:
- تمرکز محدود بر موضوع خاص مثل سبک زندگی
- نیاز به تولید محتوای باکیفیت و حرفه ای
- محدودیت در تنوع فرمت های خروجی محتوا
Poparazzi
Poparazzi در سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد و با یک رویکرد جالب و متفاوت وارد دنیای شبکه‌های اجتماعی شد. در این پلتفرم، کاربران نمی‌توانند عکس‌های سلفی از خود بگیرند؛ بلکه دوستانشان وظیفه دارند عکس‌های آنها را ثبت و به اشتراک بگذارند. هدف Poparazzi تشویق به اشتراک‌گذاری لحظات واقعی و کاهش تأکید بیش از حد بر خودنمایی در شبکه‌های اجتماعی است. این پلتفرم خیلی زود با استقبال جوانان مواجه شد که به دنبال فضایی متفاوت و کمتر تنظیم شده برای به اشتراک‌گذاری لحظاتشان بودند
کاربردها:
- تمرکز بر ارتباطات واقعی و اجتماعی
- تشویق به اشتراک گذاری از لحظات طبیعی
- ایجاد جامعه ای فعال و متصل با تقویت روابط
کاربرد برای مشاغل:
- ایجاد کمپین های بازاریابی تعاملی
- انتشار محتوای اصیل و واقعی
- مشارکت با اینفلوئنسرها
- برندسازی مبتنی بر لحظات طبیعی یک برند مثل پشت صحنه کسب و کار
- ارتباط با مشتریان جوان تر
معایب:
- محدودیت در استفاده شخصی
- جذابیت کمتر بین افراد
- وابستگی به تعاملات اجتماعی بر مبنای تعاملات اجتماعی هست
Gas
Gas یک پلتفرم اجتماعی جدید است که در سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی شد و هدف آن افزایش تعاملات مثبت و ایجاد حس خوب بین کاربران است. در این پلتفرم، کاربران می‌توانند در نظرسنجی‌های مرتبط با دوستان و آشنایان خود شرکت کنند و به آنها پیام‌های مثبت و تشویق‌کننده ارسال کنند. Gas محبوبیت خوبی بین نوجوانان و جوانان هدف دارد و به دنبال ایجاد فضایی است که در آن تعاملات مثبت و سازنده بیشتر باشد.
کاربردها:
- ایجاد فضای مثبت و اعتماد به نفس بالا
- افزایش تعاملات اجتماعی بین دوستان
- تمرکز بر جامعه نوجوانان
کاربرد برای مشاغل:
- ارتباط با نوجوانان و جوانان
- استفاده از فضای مثبت برای برند سازی
- ایجاد کمپین های حمایتی
معایب:
- محدودیت تنوع محتوایی
- وابستگی به جمعیت خاص
- رقابت با شبکه های بزرگتر مقل اینستاگرام
پلتفرم‌های اجتماعی نوظهور پس از سال ۲۰۲۰ با تأکید بر تجربه‌های جدید و خاص وارد بازار شده‌اند. این پلتفرم‌ها به دنبال رفع نواقص و کاستی‌هایی هستند که کاربران در شبکه‌های اجتماعی بزرگ و قدیمی‌تر تجربه کرده‌اند، از جمله حریم خصوصی، محتوای واقعی‌تر و تعاملات مثبت‌تر.
شبکه های اجتماعی ایرانی جدید
شاد
شاد، یک شبکه اجتماعی و پلتفرم ارتباطی ایرانی است که به ویژه در زمینه آموزش و یادگیری آنلاین و همچنین ایجاد ارتباطات اجتماعی فعالیت میکند.
کاربردها:
- آموزش آنلاین
- ایجادگروه های اجتماعی
- دسترسی به محتوای آموزشی
- ارتباط مستقیم با معلمان و دانش آموزان
کاربرد برای مشاغل:
- فروش محتوا
- مارکتینگ و تبلیغات
- تحقیق و توسعه در مباحث آموزشی
ویراستی
ویراستی، یک پلتفرم اجتماعی و تخصصی است که به کاربران این امکان را می‌دهد که محتوای مرتبط با ویراستاری، نوشتن و ادبیات را به اشتراک بگذارند و با یکدیگر تعامل کنند.
کاربردها:
- ایجاد محتوا های ارزشمند
- ایجاد شبکه های حرفه ای
- اشتراک گذاری تجربیات
- دوره های آموزشی
کاربرد برای مشاغل:
- ایجاد برندینگ
- بازاریابی محتوایی
تحقیق و توسعه
آیگپ
آیگپ یک پیامرسان و شبکه اجتماعی ایرانی است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا به صورت امن و راحت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
کاربردها:
- ارسال پیام متنی و صوتی و تصویری
- ایجاد گروه و کانال
- دسترسی به خدمات آنلاین
- ایجاد محتوا و اشتراک گذاری
کاربرد برای مشاغل:
- ایجاد کمپین های فروش
- ارتباط با مشتریان
- تبلیغات و بازاریابی
شبکه های اجتماعی که نسبت به قبل محبوبیت کمتری دارند
فیسبوک (Facebook)
فیسبوک یکی از بزرگترین و مشهورترین شبکه های اجتماعی در جهان بود؛ که در تاریخ ۴ فوریه ۲۰۰۴ توسط مارک زاکربرگ و تعدادی از هم دانشگاهی هایش تاسیس شد.
این شبکه اجتماعی در سال ۲۰۲۱ به اوج کاربران خود رسید و به بیش از ۲.۸ میلیارد کاربر فعال ماهانه دست پیدا کرد. اما در سال ۲۰۲۲ دچار کاهش کاربر شد تا جایی که در گزارش ها ذکر شده به حدود ۱ میلیون کاربر فعال ماهانه دست پیدا کرده است.
این ریزش بخاطر حضور پلتفرم هایی مثل اینستاگرام و تیک تاک و همچنین تغییرات رفتار کاربران و … بود.
بیسفون
بیسفون یک پیامرسانی ایرانی بود که در سال ۱۳۹۱ شروع به فعالیت کرد و در سال ۱۳۹۹ از دایره شبکه های اجتماعی کنار گذاشته شد.
برخی از دلایل مطرح شده برای ناکامی بیسفون این هست که از پیامرسان های جدیدتر نتوانست پیشی بگیرد همچنین ناتوانی در جذب کاربر و شفاف نبودن مسیر پیامرسانها در آن سال ها.
نتیجه‌گیری
پلتفرم‌های جدید شبکه‌های اجتماعی هرکدام با ویژگی‌ها و امکانات خاص خود، فرصت‌های جدیدی برای ارتباطات اجتماعی، حرفه‌ای و تبلیغاتی فراهم می‌کنند. انتخاب بهترین پلتفرم برای فعالیت بستگی به نیازها و اهداف کاربران دارد. با بررسی و مقایسه این پلتفرم‌ها می‌توان به شناخت بهتری از مزایا و کاربردهای هرکدام دست یافت و بهترین تصمیم را برای فعالیت در آنها گرفت.
